Godine 1868. na današnji dan, 12. marta skinuta je zabrana s pravopisa Vuka Stefanovića Karadžića i dozvoljena je njegova upotreba. Time je zvanično priznata Vukova reforma srpskog jezika i standardizacija srpske ćirilice.
Rešenje o tome doneo je, na osnovu odluke kneza Mihaila Obrenovića, ministar prosvete Dimitrije Crnobarac, bečki i pariski doktor nauka.
Zabrana je skinuta četiri godine posle Vukove smrti i sahrane u Sabornoj crkvi u Beogradu.
Vuk Stefanović Karadžić (Tršić, 6. novembar 1787 – Beč, 7. februar 1864) bio je srpski filolog, reformator srpskog jezika, sakupljač narodnih umotvorina i pisac prvog rečnika srpskog jezika. Jezičku reformu započeo je štampanjem i objavom prvog izdanja “Srpskog rječnika” 1818. godine, u kojem je objavio gramatiku i pravopisna pravila, i koji se sastojao od 26.270 reči.
Od 1814. do 1847. godine Vukova pobeda nije bila izvesna, i iako je njegov rad naišao na odobravanje evropskih filologa i lingvista, on je među samim Srbima imao žestoke protivike, koji su mu prigovarali da njima ne treba prosti, govedarski jezik.
Slamajući protivnike u polemikama i štampajući srpske narodne umotvorine, kojima se oduševljavala cela Evropa, pa čak i najveći evropski pesnik toga vremena, Gete, Vuk je svojim protivnicima sve više dokazivao da nisu u pravu, te je dobijao sve više pristalica među mlađim srpskim književnim i kulturnim radnicima.
Godina 1847. može se nazvati trijumfalnom Vukovom godinom kada su objavljena četiri dela: „Pesme” Branka Radičevića, Njegošev „Gorski vijenac”, Vukov prevod „Novog zaveta”, kao i „Rat za srpski jezik i pravopis” Đure Daničića. Sva ta četiri dela pisana su narodnim jezikom i, sem „Gorskog vijenca”, štampana novim pravopisom. Pet godina nakon toga objavljeno je i drugo izdanje „Srpskog rječnika”, sa oko 47.000 reči.
Gore navedenim delima dokazano je da se na prostom narodnom jeziku može pisati kako poezija, filozofija tako i sama Biblija, čiji prevod ne zaostaje ni za jednim prevodom na drugi jezik.
Delo Đure Daničića dokrajčilo je višegodišnju Vukovu polemiku sa njegovim glavnim protivnikom Jovanom Hadžićem i potpuno opravdalo Vukovu reformu srpske azbuke i pravopisa. Iako je Vukova reforma 1847. godine postala stvarnost, trebaće dvadeset i jedna godina da se u Srbiji zvanično prihvati Vukov pravopis.
Njegov jezik zvanično je usvojen kao književni jezik, prihvaćen u Srbiji i uveden u školski sistem 1868. godine. Od tada se Srbi ponose svojim pravopisom, znajući da Vukova borba i žrtva nisu bile uzaludne.
Te iste godine prvi put je objavljeno Sveto pismo Staroga i Novoga zaveta na srpskom jeziku.
„Ja ne znam da li u svemu narodu našemu, osim crkava, pedeset kuća imaju Novi zavjet; a osim sveštenstva, koje čita u crkvi i u drugijem različnijem događajima po službi svojoj, ne znam da li se moglo naći i pet ljudi koji su Novi zavjet sav redom pročitali… Ja se nadam da će knjiga ova biti na neiskazanu korist narodu našemu. Iz jevanđelija će narod poznati kako je Hristos na ovaj svijet došao, šta je učio, i kako je sa svijeta ovoga otišao…” (Vuk S. Karadžić, Predgovor izdanju Novoga zaveta iz 1847. godine, Prosveta/Nolit, Beograd, 1985. godine).
J.R.