Na današnji dan 1846. godine otvorena je prva čitaonica u Srbiji, u Beogradu, nazvana Srpsko čitalište, kasnije Čitalište beogradsko.
Čitalište beogradsko, Beogradsko čitalište ili kako se po osnivanju zvalo „Srpsko čitalište u Beogradu” bilo je prva javna čitaonica u obnovljenoj Srbiji, a takođe i jedna od najstarijih srpskih ustanova. Osnovano je 2. januara 1846. godine, pet godina pošto je Beograd postao prestonica Kneževine Srbije.
Čitalište beogradsko svečano je otvoreno 8. marta (24. februara po starom kalendaru) 1846. godine, i tom prilikom govorili su Raja Damjanović o Čitalištu i Maksim Simonović o „potrebi sloge među Srbima, bez obzira gde žive”. Čitalište je otvoreno u prisustvu najistaknutijih ljudi iz Srbije i stranih konzula.
Čitalište beogradsko nalazilo se u u školskoj zgradi koja se nalazila iznad današnje Saborne crkve (danas se na tom mestu, u kralja Petra br. 7 nalazi škola „Kralj Petar Prvi“).
Čitalište je onda bilo smešteno u dve lepo nameštene i ukrašene sobe. Prema „Pravilima”, član Čitališta mogao je biti svaki Srbin, ali je bilo i članova drugih narodnosti koji su bili prijatelji srpskog naroda, a kao gosti mogli su dolaziti i đaci. Članovi su dolazili u Čitalište ne samo da bi čitali novine i knjige, već i da bi se upoznavali i jačali međusobne veze.
Čitalište je imalo i biblioteku, kao i muzej sa galerijom slika. Biblioteka Čitališta beogradskog dugo je bila jedina javna biblioteka u obnovljenoj Srbiji, a knjige su nabavljane kupovinom, poklonima, a dobijani su i primerci knjiga štampanih u Tipografiji Dimitrija Davidovića.
Čitalište se izdržavalo od članarine i dobrovoljnih priloga, a kralj Aleksandar Obrenović bio je zaštitnik Čitališta i pomagao ga je sa 300 dinara godišnje. Više puta je dolazilo u krizu, a godine 1894. sastavljen je i predlog da Čitalište svu svoju imovinu ustupi Opštini beogradskoj i nastavi sa radom pod njenim okriljem, ali ovaj pokušaj nije urodio plodom.
Godine 1896. pokušano je osavremenjivanje Čitališta, ali bezuspešno, pa ono nastavlja da slabi i prestaje sa radom tokom Prvog svetskog rata.
Tokom rata Čitalište je nastradalo, pa su posle rata preostale knjige predate Društvu Sveti Sava, a rad čitališta nije obnovljen.
Biblioteka grada Beograda 1980. godine obnovila je Čitalište. Po ugledu na beogradsko, počela su da se osnivaju Čitališta širom Srbije.
J. Ristić